Harry Truman

Harry S. Truman

Harry S. Truman (Missouri, 8 mei 1884 - Missouri, 26 december 1972) was de 33ste President van de Verenigde Staten. Hij volgde president Franklin D. Roosevelt op na diens overlijden in april 1945, om vervolgens opgevolgd te worden door Dwight D. Eisenhower in januari 1953. Hij was een Democratische president. 

Levensloop

Harry S. Truman (de letter S staat niet voor de afkorting van een middelnaam maar is de middelnaam op zich) was geboren op 8 mei 1884 te Missouri, als het oudste kind van John Anderson Truman en Martha Ellen Young. In 1901 begon hij zijn studies aan de Spalding's Commercial College, maar stopte hier terug mee na een jaar. Hij werkte vervolgens op verschillende plaatsen als administratieve bediende. Eén van deze jobs was bij de National Bank of Commerce in Kansas City, waar één van zijn collega's niemand minder was dan Arthur Eisenhower, een broer van de latere president Dwight D. Eisenhower. 

In 1905 vervoegde Truman de Missouri Army National Guard. Hij faalde aanvankelijk de test vanwege zijn slechte gezichtsvermogen, maar de tweede keer was hij wel geslaagd omdat hij de test van buiten had geleerd. Hij verliet de garde in 1911 met de rang van korporaal, maar vervoegde deze terug wanneer de VS betrokken geraakte bij de Eerste Wereldoorlog. In 1918 werd hij gepromoveerd tot kapitein. Wanneer hij gestationeerd was in Europa, zag hij op een gegeven moment hoe de Duitse vijanden bezig waren met een artillerie-batterij te installeren, waarmee ze de 28ste divisie van het Amerikaanse leger onder vuur konden nemen. Hoewel Truman enkel toelating had om het vuur te openen op vijanden in de vuurlinie van de 35ste divisie, gaf hij toch het bevel om het vuur te openen en de batterij te vernietigen.

Na afloop van de oorlog huwde Truman met Bess Wallace in 1919, en samen hadden ze één kind. Zijn politieke carrière begon in 1935, wanneer hij verkozen werd als Senator voor Missouri. Hij behield deze positie gedurende tien jaar. In januari 1945 verliet hij deze positie om vicepresident te worden onder president Franklin D. Roosevelt, nadat deze met hem als "running mate" een vierde presidentstermijn had gewonnen in de verkiezingen van 1944. Truman zou slechts 82 dagen in deze positie verblijven, want op 12 april 1945 overleed Roosevelt en werd Truman ingehuldigd als de nieuwe president.

Presidentschap

Truman trad aan als president na het overlijden van Roosevelt op 12 april 1945. Hij vroeg de kabinetsleden van Roosevelt om hun functie te behouden, en beschouwde hen als adviseurs terwijl hij de beslissingen nam.

Eerste termijn

Het presidentschap van Truman vond plaats in een periode van grote veranderingen in de wereld. Kort na zijn aantreden behaalden de geallieerde troepen een overwinning in Europa tijdens de Tweede Wereldoorlog, die enkele maanden later ten einde was. Japan weigerde zich echter over te geven, waarop Truman besloot om een snel einde te maken aan de oorlog door gebruik te maken van een atoombom. Op 6 augustus 1945 werd een eerste atoombom gegooid op Hiroshima, en drie dagen later een tweede op Nagasaki. De dag daarna besloot Japan zich over te geven. De beslissing van Truman om atoomwapens in te zetten was (en is nog steeds) heel omstreden, maar zelf beweerde hij hier veel mensenlevens mee gered te hebben - want 150.000 doden is blijkbaar wel een aanvaardbare hoeveelheid collateral damage.

Het einde van de oorlog betekende dat de Amerikaanse economie voor een grote uitdaging stond. De grote militaire uitgaven van de voorgaande jaren dienden nu sterk te worden teruggeschroefd met het demobiliseren van het Amerikaanse leger, en er dreigde een stijging van de werkloosheid te ontstaan als gevolg van een grote hoeveelheid terugkerende veteranen. Er werd gevreesd voor een nieuwe economische depressie, en bovendien braken er in 1946 verschillende stakingsacties uit. De congresverkiezingen van 1946 werden hierdoor in het voordeel van de Republikeinen beslecht, die er voor het eerst sinds 1930 terug een meerderheid behaalden. Nieuwkomers onder de Republikeinse verkozenen waren senator Joseph McCarthy en congreslid Richard Nixon, die later nog een belangrijke rol zouden spelen. Zo konden de Republikeinen een inperking van de macht van de vakbonden invoeren via de Taft-Hartley Act in 1947, ondanks een poging van Truman om zijn veto hiertegen uit te spreken.

Truman was een sterk voorstander van internationale samenwerking, en steunde aldus de oprichting van de Verenigde Naties in 1945, kort na afloop van de Tweede Wereldoorlog. Hij hoopte eveneens de groeiende macht van de Sovjet-Unie en het communisme een halt toe te roepen, aangezien hun invloed begon uit te breiden naar Oost-Europa. Dit luidde het begin in van de Koude Oorlog tussen de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten. Truman vreesde dat de Sovjet-Unie van Joseph Stalin haar invloedsfeer makkelijk zou kunnen uitbreiden naar landen die op dat moment te lijden hadden onder een slechte economie als gevolg van de oorlog, waardoor ze makkelijker ontvankelijker zouden zijn voor het communisme. Om die reden voerde hij in 1948 het "Marshall Plan" door, een materieel hulpplan gericht op de economische heropbouw van de Europese landen die getroffen waren door de Tweede Wereldoorlog.

De aanvang van de Koude Oorlog was voor Truman ook de aanzet om de National Security Act van 1947 door te voeren, waarmee de Amerikaanse militaire en veiligheidsdiensten grondig werden gereorganiseerd. Het "Department of War" en het "Department of the Navy" werden samengevoegd om zo de nieuwe "National Military Establishment" (de latere Department of Defense), met aan het hoofd de Secretaris van Defensie. Ook de Air Force (luchtmacht) kreeg een eigen departement. In 1947 werd eveneens de CIA (Central Intelligence Agency) en de National Security Council opgericht. Enkele jaren later, in 1952, vond de oprichting plaats van de NSA (National Security Agency) - ja, precies die geheime dienst waar bijna niemand van had gehoord tot de dag waarop Edward Snowden op een fluitje begon te blazen. In 1948 vaardigde Truman Executive Order 9981 uit, dat een einde moest maken aan rassendiscriminatie in het Amerikaanse leger.

Truman steunde de oprichting van de staat van Israel als een thuisland voor de Joden die de Tweede Wereldoorlog hadden overleefd. Tot aan het einde van de oorlog had het grondgebied van Israel toebehoord aan Groot-Brittannië als het "Mandaatgebied Palestina" sinds de opsplitsing van het Ottomaanse Rijk in 1920. Nadat de Britten het Mandaatgebied Palestina overdroegen aan de Verenigde Naties, werd via Resolutie 181 besloten dat er een Joodse en Arabische staat moest komen. De Palestijnen gingen echter niet akkoord, waardoor er een burgeroorlog uitbrak tussen de Joodse en Arabische gemeenschappen. De Israelische troepen wisten de Arabische troepen te verslaan, en op 14 mei 1948 riep de Joodse gemeenschap de onafhankelijkheid van Israel uit, met een groter grondgebied dan eerder in de VN-resolutie was vastgelegd. Slechts elf minuten na de onafhankelijkheidsverklaring reageerde Truman door de nieuwe staat van Israel officieel te erkennen.

Tweede termijn

In 1948 won Truman de presidentsverkiezingen, en dit tegen alle verwachtingen in aangezien zijn populariteit op dat moment op een erg laag pitje stond. Hierdoor kon hij in 1949 voor het eerst als democratisch verkozen president aantreden, al was dit in de praktijk in feite zijn tweede termijn. In 1951 werd echter de 22nd Amendment doorgevoerd, waardoor presidenten zich niet meer voor meer dan twee termijnen kandidaat konden stellen, of niet voor een tweede termijn indien hun eerste termijn meer dan twee jaar (240 maanden) had geduurd (indien ze de vicepresident waren van een president die aftrad of overleed). Hierdoor zou Truman zich na zijn tweede termijn niet opnieuw kandidaat kunnen stellen, ware het niet voor de "grandfather"-clausule waardoor de grondwetswijziging niet van toepassing was voor de op dat moment zittende president.

In juni 1950 brak de Koreaanse Oorlog uit met de invasie van Zuid-Korea door het Noord-Koreaanse leger van Kim Il-sung. Truman vreesde dat de val van Zuid-Korea de invloedsfeer van het communisme zou uitbreiden, en drong er bij de Verenigde Naties op aan om in te grijpen. De VN ging akkoord en stuurde troepen naar Zuid-Korea onder leiding van de Verenigde Staten. Noord-Korea kreeg echter de steun van China, waardoor er een impasse ontstond. De status quo hield aan gedurende een tweetal jaar, tot het in 1953 ten einde kwam met een staakt-het-vuren, kort na het aantreden van Truman's opvolger, president Eisenhower.

Inmiddels liepen de spanningen in de Koude Oorlog (waar ook de Koreaanse Oorlog deel van uitmaakte) verder op, en Truman steunde in 1949 de oprichting van de NAVO (Noord-Atlantische Verdragsorganisatie), geleid door generaal Eisenhower, als een militaire alliantie met Canada en de democratische Europse landen die niet onder het bewind van de Sovjet-Unie waren gevallen. De Sovjet-Unie reageerde hierop door een gelijkaardige alliantie af te sluiten, genaamd het Warschaupact. Nadat het Russische atoomprogramma sneller bleek te vorderen dan verwacht, moest Amerika een inhaalmaneuver doen om opnieuw militair superieur te zijn t.o.v. de Sovjet-Unie, en in januari 1953 kondigde Truman de waterstofbom aan, die veel krachtiger was dan die van de Russen.

Inmiddels was de "Rode Angst" toegeslagen in de Amerikaanse politiek. De getuigenis van de voormalige Sovjet-spion Whittaker Chambers openbaarde dat de Amerikaanse overheid zou hebben samen gewerkt met een ondergronds communistisch netwerk sinds de jaren 1930. Truman sprak dit tegen, maar congresleden zoals Richard Nixon spraken zich openlijk uit tegen de regering van de Democratische president. Senator Joseph McCarthy werd in die periode erg bekend omwille van zijn standpunten en vaak erg radicale methoden omtrent het communisme. Dit werd eveneens een belangrijk onderwerp voor presidentskandidaat Eisenhower tijdens de verkiezingsstrijd van 1952. 

Aangezien de 22nd Amendment van de Amerikaanse grondwet niet van toepassing was op de zittende president, kon Truman zich opnieuw kandidaat stellen voor een volgende termijn als president. Hoewel hij zich aanvankelijk inderdaad kandidaat stelde, zorgde zijn gebrek aan populariteit voor een slecht resultaat in de voorverkiezingen, waardoor hij vroegtijdig besloot zich terug te trekken uit de strijd. Hij probeerde vervolgens Eisenhower, die bekend stond als de succesvolle generaal tijdens de Tweede Wereldoorlog, te overtuigen om voor de Democratische partij op te komen als president. Eisenhower weigerde dit echter en kwam uiteindelijk op als kandidaat voor de Republikeinse partij, met Richard Nixon als zijn running mate. Met Eisenhower's overwinning kwam er in 1953 een einde aan een periode van 20 jaar Democratisch bewind in het Witte Huis. 

Hoaxes

• In 1945 beschreef Truman "politieke correctheid" als een "doctrine bevorderd door een misleidende, onlogische minderheid".
• De presidentiële traditie om gratie te verlenen aan een kalkoen tijdens Thanksgiving begon in 1947 met Truman (in werkelijkheid begon de traditie, in haar huidige vorm, bij president George H.W. Bush in 1989).

Zie ook

• Lijst van presidenten van de Verenigde Staten

Bronnen

• http://rationalwiki.org/wiki/Harry_S._Truman