Orgaanmaffia

De orgaanmaffia is een mythisch netwerk dat zich internationaal zou bezig houden met het ontvoeren van kinderen of jonge vrouwen (en mannen) om hun organen te stelen. Deze organen, meestal nieren, zouden dan worden doorverkocht aan rijke klanten die een donor nodig hebben om te overleven. Hoewel dit concept kan dienen als inspiratiebron voor misdaadromans of horrorfilms, bestaat er in realiteit helemaal geen orgaanmaffia die mensen ontvoert voor hun organen. 

Werkwijze van de orgaanmaffia

Volgens sommige complottheorieënwebsites zou de orgaanmaffia een goed georganiseerd systeem hebben uitgewerkt om organen te stelen van onschuldige mensen. In de meeste gevallen zou het slachtoffer ontvoerd worden vanuit een openbare plaats, en gedrogeerd worden om de organen te kunnen verwijderen. Daarna wordt het slachtoffer dan wakker in een badkuip of op een openbare plaats, met een briefje dat hen laat weten om zo snel mogelijk de hulpdiensten te bellen.

De slachtoffers zouden worden opgezocht in kroegen, en worden geselecteerd op criteria zoals eenzaamheid, verveeldheid, leeftijd en gezondheid. Een geschikte kandidaat zou vervolgens verleid worden door een lid van de maffia, die hem of haar overtuigt om mee naar huis te komen voor een drankje. In dat drankje zit een slaapwekkende drug om het slachtoffer te bedwelmen en vervolgens te ontdoen van de nodige organen. Na afloop wordt het slachtoffer achtergelaten in een badkuip gevuld met ijsklontjes (want dit zou op de één of andere manier de werking van je lichaam tijdelijk stopzetten) en een notabriefje. Als het slachtoffer weer wakker wordt, kan deze lezen dat zijn of haar nieren werden verwijderd, en dringend het noodnummer moet bellen om te overleven.

In andere gevallen zijn de slachtoffers kinderen die ontvoerd worden uit pretparken. Nadat ze zijn ontdaan van de nodige organen, worden ze vervolgens terug in hetzelfde pretpark binnengesmokkeld en in bedwelmde toestand achtergelaten op een bank. Als het kind wakker wordt, merkt het een litteken op daar waar een orgaan werd weggehaald, en vindt het een briefje dat waarschuwt om zo snel mogelijk de hulpdiensten te verwittigen. Soms zou er ook een kleine som geld achtergelaten zijn ter compensatie voor de gestolen organen (vooral in Mexico naar 't schijnt, dus allen daarheen!). Elke dag opnieuw zijn alle bekende pretparken uiteraard bezaaid van kinderen die met een briefje en geld zijn achtergelaten door de orgaanmaffia.

Valse ziekenwagens

In een nog meer absurde versie van het verhaal zou de orgaanmaffia in actie schieten van zodra er een aardbeving, overstroming of andere natuurramp plaatsvindt. Ze rukken dan uit met een aantal valse ambulances, die de slachtoffers van de ramp hoop moeten geven dat er hulp op komst is. Niets is echter minder waar: de slachtoffers worden meegenomen naar speciale ziekenhuizen van de orgaanmaffia, en daar wordt bekeken welke van de organen nog in goede staat zijn. Eenmaal die verwijderd zijn, worden de lichamen ergens gedumpt. Voor een briefje met een waarschuwing om het noodnummer te bellen, is het dan wellicht al te laat.

Dit verhaal toont enkele parallellen met het wittebusjessyndroom, waarbij men plots overal witte bestelwagens zou zien rondrijden als gevolg van angst voor zogenaamde kinderlokkers die uitsluitend met dat soort voertuigen tewerk zouden gaan. In dit geval zou je het een "ziekenwagensyndroom" kunnen noemen, als dit soort indianenverhalen effectief zouden leiden tot angst voor ziekenwagens en de verdachtmaking dat ze allemaal zouden werken voor de orgaanmaffia. In sommige gevallen beweren hoaxberichten ook dat kinderen worden ontvoerd met witte bestelwagens in dienst van de orgaanmaffia.

Kritiek

Medische obstakels

In realiteit is het lang niet zo eenvoudig om illegaal te handelen in organen, als wordt voorgesteld in de talloze indianenverhalen. Er zijn immers verschillende medische obstakels die de verhalenvertellers niet in acht hebben genomen.

Laten we het meest voorkomende voorbeeld nemen van orgaanroof met nieren. Een niertransplantatie kan niet zomaar met eender welke nier gebeuren: de bloedgroep, weefselgroep, enz... van de donor moet immers overeenkomen met dat van de bestemmeling. Wanneer de orgaanmaffia dan iemand zou ontvoeren voor zijn of haar nieren, kunnen ze nooit op voorhand weten of de bloedgroep en weefselgroep de juiste zijn die ze nodig hebben. Een alternatief is om meerdere mensen ontvoeren in de hoop dat er wel één goede zal bij zitten, maar dat betekent ook meer werk én meer kans om betrapt te worden.

Een tweede probleem is de gezondheidstoestand van de donor zelf: hij of zij mag immers geen nierziektes hebben, en ook geen HIV of andere besmettingen. Ook dat kan je niet van iemands gezicht aflezen, of het nu in de kroeg of in een pretpark is. De zogenaamde criteria van "eenzaamheid, verveeldheid, leeftijd en gezondheid" zijn dus geen garantie dat het slachtoffer ook een geschikte donor zal blijken. 

De afstand van donor tot ontvanger

Een ander heikelpunt is het overbruggen van de afstand tussen donor en ontvanger van een welbepaald orgaan. Het is immers zo dat een orgaan, eenmaal het uit iemands lichaam verwijderd is, een heel beperkte houdbaarheid kent. 

Eén manier zou zijn om het orgaan te verwijderen uit het lichaam van het slachtoffer, en dit meteen te transporteren naar de klant in kwestie. Die klanten blijken in de meeste verhalen echter (rijke) buitenlanders te zijn: volgens Amerikaanse versies zouden de organen worden gestolen van Mexicanen om dan over de grens te smokkelen ten gunste van rijke Amerikanen. In Europa zijn het dan weer Bulgaren of Roemenen die speciaal naar West-Europa komen om organen van kinderen kinderen te stelen (want in Bulgarije en Romenië bestaan natuurlijk helemaal geen kinderen met organen). Nieren kunnen echter slechts 24 tot 48 uren worden bewaard, terwijl deze termijn voor een lever 12 tot 18 uren is, voor longen 6 tot 8 uren en voor een hart slechts 4 uren.

Een tweede manier is om het slachtoffer (meestal een kind) te ontvoeren naar het land en de plaats van de klant, en vervolgens over te gaan tot transplantatie. Dit brengt dan weer een heleboel complicaties met zich mee om (bedwelmde) kinderen onopgemerkt over de grens te smokkelen. En nadien opnieuw in de andere richting, want het is immers de bedoeling om het slachtoffer nadien terug achter te laten op dezelfde plaats als die van de ontvoering. Bovendien zou het vrij onlogisch zijn om kinderen te ontvoeren in het buitenland, wanneer er in het binnenland evengoed kinderen te vinden zijn.

Onnodige risico's

De orgaanmaffia-verhalen bulken uit van onlogische elementen, zoals in het voorbeeld van de ontvoering van kinderen uit pretparken. Stel dat iemand een kind ontvoert uit het pretpark, hoe zal hij of zij erin slagen om dat kind onopgemerkt weg te smokkelen? Het kind kan immers beginnen tegenstribbelen en roepen, waardoor de massa bezoekers ongetwijfeld zouden opmerken dat er iets gaande is. Een andere manier is het kind bedwelmen, maar een gedrogeerd kind uit het pretpark dragen doe je ook niet onopgemerkt. 

Na afloop van de orgaanroof zou het kind dan weer wakker worden in het pretpark, op dezelfde plaats als waar het van ontvoerd werd. Hier herhalen bovenvernoemde argumenten zich opnieuw: hoe zal de ontvoerder een bedwelmd kind onopgemerkt in het pretpark kunnen binnensmokkelen? En waarom zou hij bovendien die moeite doen, met (nogmaals) het risico om betrapt te worden? Ook is het niet gebruikelijk dat criminelen de moeite gaan doen om een briefje achter te laten dat het slachtoffer moet waarschuwen om de hulpdiensten te bellen, of zelfs om geld achter te laten ter compensatie. Hetzelfde geldt voor verhalen van slachtoffers die wakker worden in een bad gevuld met ijsklontjes.

Afwezigheid van bewijs

Naast dit alles is het gebrek aan bewijs erg typerend voor de orgaanmaffia-verhalen. Er is immers geen enkel bewijs van mensen die het slachtoffer geworden zijn van orgaanroof: er worden niet om de haverklap kinderen ontvoerd uit pretparken, of teruggevonden op een bank in bedwelmde toestand. Ook is er van de orgaanmaffia zelf geen spoor te bekennen, en heeft men nog nooit aanwijzingen gevonden van de daders, of een plaats ontdekt waar deze bende zou opereren. Vrij moeilijk ook, je kan geen daders vinden als er geen slachtoffers zijn. En tenslotte zijn er nog de klanten die grof geld zouden betalen voor een illegaal orgaan: ook van hun bestaan is er geen enkel bewijs te vinden, terwijl het nochtans niet onmogelijk zou mogen zijn om ze te traceren als er grote sommen geld mee gemoeid zijn.

Orgaanhandel

Op zich is orgaanhandel (het handelen in organen voor winstbejag) wereldwijd verboden, maar dat wil nog niet zeggen dat het nooit gebeurt. In de Europese Unie en de Verenigde Staten is het erg onwaarschijnlijk dat dit plaatsvindt, maar in sommige Aziatische of Zuid-Amerikaanse landen is de illegale handel in organen niet onoverkomelijk. Orgaanhandel is in die zin anders dan de orgaanroof zoals voorgesteld in de orgaanmaffia-verhalen, omdat het hier niet gaat om willekeurige ontvoeringen. 

In China werd er in 2012 nog een netwerk van orgaanhandel opgerold. De betrokkenen hielden zich niet bezig met het ontvoeren van mensen, maar wel met het ronselen van potentiële kandidaten die bereid waren hun organen af te staan in ruil voor een financiële vergoeding. Vaak doen ze dit onnder valse voorwendsels. Gelijkaardige praktijken werden ook aangetroffen in Bangladesh en andere landen zoals India, Brazilië en Egypte.

Bronnen

• http://www.skepsis.nl/orgaanroof.html
• https://sites.google.com/site/dehoaxwijzer/urban-legends/stadslegende-orgaanmaffia-ontvoert-kinderen-en-verwijdert-hun-nieren
• http://urbanlegends.about.com/od/horrors/a/kidney_thieves.htm