The pizza is out there.
Pizzagate is een complottheorie die beweert dat Hillary Clinton en haar campagnemanager John Podesta een pedofilienetwerk runnen in het pizzarestaurant Comet Ping Pong in Washington DC. De complottheorie stak vooral de kop op tijdens de presidentsverkiezingen van 2016, onder meer naar aanleiding van de publicatie van Podesta's gehackte emails door WikiLeaks, aangevuld met een grote portie paranoia. De verspreiding ervan gebeurde onder meer door complotdenkers zoals Alex Jones, alsook door een aantal white supremacists en neonazi's. Het heeft ertoe geleid dat een gewapende man het pizzarestaurant is binnengevallen[1].
Oorsprong en verspreiding[]
Het zaadje van Pizzagate werd geplant op 30 oktober 2016 door de white supremacist David Goldberg, die op Twitter beweerde dat de politie van New York een pedofielennetwerk binnen de Democratische Partij had ontdekt, met Hillary Clinton als spilfiguur[2]. Kort nadien, in november 2016, publiceerde WikiLeaks een heleboel gehackte emails van John Podesta, de campagnemanager van Hillary Clinton tijdens de presidentsverkiezingen van dat jaar. De e-mails werden gewoon in ruwe vorm online geplaatst, zonder dat er enige context aan werd gegeven waardoor lezers bepaalde e-mails naar hartelust konden interpreteren zoals dit het beste in hun kraam paste. Zo werd er geregeld verwezen naar pizza's[3], en als je dit in het wilde weg gaat interpreteren als een codewoord voor pedofilie en sekshandel, dan kan je natuurlijk de meest wilde verzinsels bekokstoven. Deze ingrediënten, een hoax omtrent Hillary Clinton en een hoop oninteressante e-mails van haar campagne, waren voldoende om een giftig brouwsel te bekomen dat bekend zou worden als de zogenaamde Pizzagate-complottheorie[4].
De complottheorie werd vervolgens gepubliceerd op Godlike Productions[5], een discussieforum voor alle complotdenkers en aluhoedjes ter wereld. De aanhangers geloofden dat Clinton satanistische rituelen organiseerde waarin kinderen seksueel werden misbruikt[6]. Het doelpubliek groeide gestaag wanneer het onzinverhaal werd overgenomen door clickbait-, nepnieuws- en complottheorieënwebsite YourNewsWire (inmiddels hernoemd tot NewsPunch)[7], van waar het verder werd verspreid door - hoe kan het ook anders - pro-Trump-websites[8]. Aanhangers van Trump zagen hun natte droom om "Crooked Hillary" alsnog "op te sluiten" al bijna in vervulling gaan. Nu de paranoia geen grenzen meer kende, begonnen gebruikers op 4chan en Twitter er lustig op los te fantaseren: de woorden "cheese pizza" (pizza met kaas) zou codetaal zijn voor "child pornography" (kinderpornografie) omdat beide termen met dezelfde initialen c en p beginnen[9] - zo kan je natuurlijk alles met elkaar linken.
Pizzeria Comet Ping Pong[]
Enkele dagen voor de presidentsverkiezingen beweerde een Reddit-gebruiker door middel van vermeende woordspelingen te kunnen bewijzen dat Clinton's pedofilienetwerk werd georganiseerd in het pizzarestaurant "Comet Ping Pong"[10] in Washington DC, dat door de Democratische Partij wel eens gebruikt wordt voor fundraising-evenementen[11]. Het gevolg van dit alles was dat de pizzeria onder vuur kwam te liggen door complotdenkers[12]. Ook het privéleven van de eigenaar, James Alefantis, werd niet gespaard en foto's op zijn Instagram-account werden gebruikt als vermeend "bewijs" van het complot. Soms werden zelfs totaal ongerelateerde afbeeldingen onterecht met Alefantis geassocieerd[13].Het personeel van Comet Ping Pong werd geregeld bedreigd via sociale media, en Alefantis werd zelfs met de dood bedreigd[14].
Muziekgroepen die in het verleden hadden opgetreden in de pizzeria waren eveneens een doelwit van de aluhoedjes en neonazistische aanhangers van Trump[15]. Alsof dat allemaal nog niet genoeg is, werden de pijlen der paranoia ook nog eens afgevuurd op andere (pizza)restaurants in de omgeving[16]. Zelfs dat was nog niet voldoende om de paranoia van de randdebielen te bevredigen, want ze moesten het zo nodig nóg verder zoeken, zelfs helemaal tot in Brooklyn, New York[17] en Austin, Texas, in de wilde veronderstelling dat er een connectie was met de CIA en de (fictieve) Illuminati[18]. Geef toe, een stuk pizza heeft de vorm van een driehoek, en zei niet eens iemand op het internet dat driehoeken het symbool van de Illuminati zijn[19]?
Inmiddels in Turkije...[]
De complottheorie kreeg voorname aanhangers zoals de Turkse "president" Erdogan via zijn propaganda-mediakanalen[20]. De reden hiervoor was wellicht om anti-Amerikaanse sentimenten aan te wakkeren onder de Turkse bevolking, en om de aandacht af te leiden van een schandaal van seksueel misbruik (eentje dat dan wél echt gebeurd is) binnen een "liefdadigheidsinstelling" gelinkt aan Erdogan's partij, alsook van het hardhandig optreden tegen de dissidenten die in juli 2016 een mislukte poging tot een staatsgreep hadden ondernomen[21].
Inmiddels bij Trump...[]
In november 2016 reageerde Michael T. Flynn, een Amerikaanse oud-generaal die op dat moment in Trump's overgangsteam zat en door Trump was aangesteld als Nationaal Veiligheidsadviseur, plaatste verschillende posts op Twitter waarin hij de Pizzagate-complottheorie propagandeerde. Zo beweerde hij dat John Podesta het bloed en "ander lichaamsvocht" drinkt van mensen tijdens satanistische rituelen[22]. Later zou ook zijn zoon, Michael Flynn Jr. die eveneens deel uitmaakte van Trump's overgangsteam, Pizzagate blijven promoten door te stellen dat "zolang het niet bewezen is onwaar te zijn, het een verhaal zal blijven". Hij verwees vervolgens naar de "vele toevallen" in Podesta's emails[23][24].
Het gewapend "onderzoek" van een complotdenker[]
Vanzelfsprekend werd de complottheorie eveneens gretig opgepikt door tal van complotdenkers, inclusief Alex Jones van InfoWars[25]. Op 4 december 2016 suggereerde hij dat er een link was tussen Pizzagate en het recente overlijden van een activist die opkwam voor de rechten van sekswerkers. Jones beweerde foutief dat de activist vermoord was omdat ze een (fictieve) connectie tussen de Clinton Foundation en mensenhandel in Haïti[26]. Jones plaatste ook nog andere video's online waarin hij de Pizzagate-complottheorie propagandeerde, en hij riep zijn volgelingen op om "zelf op onderzoek uit te gaan". Tot niemands verbazing was er effectief een dorpsidioot die dat ook letterlijk ging doen, met name de 28-jarige Edgar Maddison Welch uit North Carolina. Welch wapende zich met een semi-automatisch aanvalsgeweer en stapte op (eveneens) 4 december 2016 de pizzeria Comet Ping Pong binnen.
Vanzelfsprekend vluchtte iedereen, zowel klanten als personeel, zo snel mogelijk naar buiten, waarna Welch zijn geweer begon af te schieten in de lege zaak. Hij zocht naar geheime kelders en tunnels[27], maar tot zijn verbazing was er - uiteraard - niets terug te vinden van het zogenaamde pedofilienetwerk[28][29]. Al gauw werd het restaurant omsingeld door de politie, waarna Welch zich zonder incidenten liet arresteren[30][31]. Hij gaf later aan dat hij spijt had van de manier waarop hij zijn "onderzoek" had aangepakt, maar niet van zijn geloof in de complottheorie die hij vooralsnog bleef aanhangen[32]. Andere complotdenkers geloofden dan weer dat het hele incident slechts een valse vlag was, bedoeld om hun "onderzoek" in diskrediet te brengen[33][34]. Drie dagen na het incident dreigde de 52-jarige Yusif Lee Jones uit Louisiana tegen het naburige Besta Pizza-restaurant om "het werk van de andere man af te maken". Hij werd hiervoor gearresteerd en bekende de feiten[35].
Alex Jones, die zijn aanhangers in principe had aangezet tot zulk gedrag, voelde het heet worden onder zijn voeten en verwijderde twee van de drie video's die hij voordien online had gezet over Pizzagate[36]. In februari 2017 eiste de advocaat van Alefantis dat Jones zich binnen de maand zou verontschuldigen en zijn Pizzagate-beweringen zou terugnemen, zoniet zou hij een aanklacht wegens smaad aan zijn broek hebben. In maart 2017 gaf Jones dan uiteindelijk toe dat "voor zo ver hij weet, Alefantis en zijn restaurant Comet Ping Pong niet betrokken zijn bij mensenhandel zoals werd beweerd in de Pizzagate-theorieën via verschillende media-kanalen en waar wij op hebben gereageerd"[37][38]. Hij meende zijn verontschuldiging zo oprecht dat hij die nadien pardoes weer liet verdwijnen van zijn website[39].Eveneens in maart 2017 werd de dorpsgek Welch tot (helaas) slechts vier jaar gevangenisstraf veroordeeld[40].
De complottheorie[]
De vraag die zich nu stelt is: wat voor vreemde hersenkronkels hebben complotdenkers ertoe gebracht om Hillary Clinton, een pizzeria en een (onbestaand) satanistisch pedofilienetwerk zodanig aan elkaar te linken dat het een schijnbaar geloofwaardig verhaal vormt? Het antwoord ligt in bijzonder vergezochte "verbanden" en "toevalligheden" die allemaal zodanig worden geïnterpreteerd - en waar nodig vervormd - om in de Pizzagate-theorie te kunnen passen. Om te beginnen is er de bewering dat "cheese pizza" codetaal zou zijn voor "child pornography", louter omdat in beide gevallen de woorden beginnen met een c en p. Vervolgens worden emails onder de loep genomen die, vanwege de afwezigheid van de nodige context, op een totaal absurde manier worden geïnterpreteerd. Zo toont een foto in bijlage van een e-mail doorgestuurd door een adviseur van Bill Clinton in 2009 twee volwassenen die pizza eten met een kind, wat bewijs zou moeten voorstellen van kindermisbruik. Er staat immers bij geschreven dat het "niet beter kan dan dit"[41]. In feite toont de foto twee Amerikaanse journalisten, Euna Lee en Laura Ling, die samen pizza eten met een meisje dat mogelijk Lee's dochter Hana is. Ze aten samen pizza nadat ze dankzij Clinton's tussenkomst waren vrijgelaten uit Noord-Korea in 2009[42]. Geen kindermishandeling of pedofilienetwerk dus, behalve in de fantasie van de complotdenkers[43].
Een andere email zou dan weer bewijs zijn van een satanistisch complot omdat iemand een (ongetwijfeld louter grappig bedoelde) e-mailhandtekening gebruikt met verwijzingen naar een konijnenpoot en het offeren van een kip aan Moloch[44][45]. Moloch is nochtans niet Satan maar een afgod in de Bijbel[46][47]. Volgens een weer andere theorie zouden zowat alle normale woorden in feite codetaal zijn, zoals "saus" voor "orgie", "hotdog" voor jongen", "pizza" voor meisje, "pasta" voor "kleine jongen", "kaas" voor "klein meisje", "ijsje" voor "mannelijke hoer", "walnoot" voor een gekleurde persoon en "kaart" voor "sperma"[48]. De lijst werd nog verder uitgebreid naar "kussen", "zakdoek" en "kip"[49]. Van kip ("chicken") kan je nog zeggen dat het een codewoord is voor een kilogram cocaïne[50] (wat op zich niets met pedofilie te maken heeft), maar geen van deze woorden zijn gedocumenteerde termen gebruikt door pedofielen, en dat is dus louter een verzinsel[51]. In een andere email schrijft iemand een zakdoek gevonden te hebben[52], wat in verband wordt gebracht met de zogenaamde "hanky code" of "zakdoekcode", waarbij de kleur van een zakdoek een indicatie aangeeft van seksuele voorkeur. Dit heeft echter niets te maken met pedofilie, maar complotdenkers voegen hier zelf de gefabriceerde code van "wit" voor "maagdelijkheid/pedo" aan toe, in een poging om de zakdoekcode relevant te maken voor hun argument. Aangezien dit slechts gefabriceerd is, loopt dit spoor van zogenaamd "bewijs" eveneens dood, maar dat houdt aluhoedjes niet tegen[53].
Naast de zakdoekcode worden er de "pedofielensymbolen" bij gehaald. Het betreft hier symbolen die op een spiraalachtige driehoek lijken en door de FBI worden geïdentificeerd als symbolen en logo's van pedofielen om seksuele voorkeuren te identificeren[54]. Je zou verwachten dat een grootschalig pedofilienetwerk die symbolen dus net niet zou gebruiken, maar dat is voor een complotdenker niet van tel. Zo wordt het logo van Comet Ping Pong, dat twee pingpongpeddels afbeeldt, vergeleken met het "Child Lover"-symbool, terwijl de twee symbolen niet eens op elkaar lijken. De muziekgroepen "Cold Beats" en "Cinema Hearts", die in de pizzeria hebben opgetreden, zouden het pedofiliesymbool gebruiken van een spiraal in de vorm van een hart. Ze gebruiken inderdaad allebei een hart in hun logo, maar het bevat geen spiraal en lijkt dus niet op het pedofiliesymbool. Zo kan je eender welke afbeelding van een hart gaan verdenken. Verder is er de band "Heavy Breathing", een naam die inderdaad op seksuele daden zou kunnen wijzen, maar dat bewijst helemaal niets in de richting van een pedofielennetwerk. Het lijkt vreemd dat dit vermeend pedofielennetwerk geheim zou worden gehouden via allerhande schijnbaar onbeduidende codewoorden zoals "cheese pizza", terwijl een muziekband die mee in het complot ziet wel een meer expliciete verwijzing zou gebruiken via haar naam. Hetzelfde geldt voor de nóg meer expliciete band "Sex Stains", die vanwege hun naam eveneens valselijk van pedofilie worden beschuldigd[55][56].
Dat optredens in de pizzeria geschikt zijn voor "alle leeftijden" zou een vermeende verwijzing zijn naar een uitnodiging voor kinderen. Dat is uiteraard absurd gezien miljoenen plaatsen aangeven dat ze toegankelijk zijn voor alle leeftijden, maken die dan ook allemaal ongezien deel uit van dat netwerk? Maar het gaat nóg verder dan dat: de uitbater van de pizzeria, James Alefantis, zou zijn affiliatie met het vermeende pedofielennetwerk verbergen in zijn eigen naam, die hij om die reden speciaal zou veranderd hebben bij wijze van geheim signaal voor pedofielen. Alefantis zou immers "J'aime L'enfants" betekenen, wat Frans is voor "ik hou van kinderen"[57]. Afgezien van het feit dat er van een naamswijziging geen bewijs kan worden geleverd, en dat er geen daadwerkelijk aantoonbaar verband is tussen de naam en "ik hou van kinderen", is het ook nog eens grammaticaal onjuist. Correct Frans zou zijn: "j'aime les enfants" of "j'aime des enfants". Er wordt ook heel wat heisa gemaakt rond één van de werknemers van de pizzeria: Joshua Ryan Vogelsong. Op zijn Instagram-account staan immers heel wat bewerkte foto's die homoporno combineren met pizza. Dit bevestigt enkel dat Vogelsong een homo is (en van pizza houdt), en heeft niets met pedofilie te maken omdat er in de afbeeldingen nu eenmaal geen associatie met kinderen wordt gelegd[58].
Het "bewijs" van Pizzagate[]
Het verzinnen van een onbestaande codetaal en het fout interpreteren van grappen of van foto's in bijlage, bewijst dus niets anders dan dat de door WikiLeaks gelekte e-mails van Podesta helemaal niets bijzonder of noemenswaardig bevatten, waardoor complotdenkers zich genoodzaakt voelen om de rest er dan maar zelf bij te verzinnen. Vergezochte verbanden tussen de namen van muziekgroepen of zelfs van de uitbater zelf, of het vergelijken van logo's die niet eens op elkaar lijken, geldt allemaal evenmin als bewijs - of zelfs nog maar als aanwijzing - van een pedofilienetwerk. Maar wat zou dan wel gelden als daadwerkelijk bewijs? Tastbaar bewijs zoals het effectief aantreffen van pedofiele activiteiten, vingerafdrukken, e.d.m., maar daar ontbreekt elk spoor van. Als zo'n grootschalig pedofilienetwerk effectief zou bestaan, zouden er vroeg of laat slachtoffers - of hun ouders - zich moeten uitspreken, maar dat heeft tot nu toe nog nooit iemand gedaan[59]. Er zijn tevens geen aanwijzingen dat er massaal kinderen verdwijnen die allemaal zwaar mishandeld teruggevonden worden of nooit meer levend terug gevonden worden. Hoewel pedofilie wel degelijk een bestaand probleem is, zijn de daders in 90% van de gevallen "bekenden" zoals familie of vrienden van de familie, en eventuele netwerken zijn doorgaans zeer beperkt in omvang, zonder codetaal of andere geheime associaties[60][61][62][63][64]. De vermeende omvang van Pizzagate is simpelweg niet realistisch.
Afgezien van dit alles, is de Pizzagate-complottheorie eveneens ongeloofwaardig omdat het zogenaamde "bewijs" gebaseerd is op ongerelateerde bronnen die vervolgens worden vervormd om in de theorie te doen passen[65]. Zo worden er foto's gebruikt van een kelder die niet eens van het restaurant is, om de eenvoudige reden dat het restaurantsgebouw geen kelder heeft[66]. Een foto van Barack Obama die ping-pong speelt wordt aangevoerd als bewijs dat hij banden heeft met Comet Ping Pong, louter omdat de foto er in de zaak hangt. Complotdenkers beweren dat de foto in de pizzeria zelf genomen is, maar in werkelijkheid was die genomen in het Witte Huis[67]. Foto's van kinderen worden aangehaald als zogenaamde "slachtoffers", terwijl het gewoon gaat om de kinderen van familie en vrienden van het personeel van de pizzeria - of zelfs gewoon van mensen die de Facebookpagina volgen[68]. Die persoonlijke foto's worden dan gretig gedeeld op het internet via discussieforums, zonder toestemming van de eigenaars van de foto's of van de ouders van de kinderen. De privacy van deze kinderen en hun familie wordt geschonden, en de kinderen zijn dus slechts pionnen van complotdenkers die vooral graag hun gelijk krijgen. Het gaat hen niet écht om de bescherming van die kinderen, wel om Hillary Clinton's reputatie te beschadigen - zelfs als dat ten koste van kinderen moet gaan.
Zakdoeken met een zogenaamde "pizza-kaart" op en talloze e-mails over pizza vertellen ons niets behalve dat John Podesta wel eens pizza eet[69]. Vergelijkingen met logo's en symbolen die zouden worden geassocieerd met pedofilie en satanisme zijn eveneens onzin; zo kan je ook vergelijkingen vinden met de logo's van AOL, MSN en Time Warner[70]. De complottheorie werd ontkracht door een groot aantal fact checkers en media, zoals Snopes[71], de New York Times[72], de Washington Post[73], de Los Angeles Times[74], de Miami Herald[75] en CNN[76]. De politie van Washington DC beschouwt de complottheorie als "fictie"[77]. Aanhangers van de complottheorie moeten het doen met "bronnen" zoals Alex Jones en andere complotdenkers, neonazistische websites zoals The Daily Stormer[78], antisemitische websites zoals Smoloko[79] en clickbait-websites zoals YourNewsWire/NewsPunch[80]. Hoe kan die combinatie ook maar enigszins foutlopen[81]? De complottheorie en de gevolgen ervan leren ons één ding: het is misschien toch niet zo'n goed idee om lukraak wat emails te hacken en zonder enige context online te plaatsen, zoals in dit geval werd bewerkstelligd door WikiLeaks, die kan beschouwd worden als niets meer dan een propagandakanaal van Vladimir Poetin[82]. Dat WikiLeaks heeft bijgedragen tot de verkiezingsoverwinning van President Bullebak Donald Trump staat vrijwel buiten twijfel[83].
Zie ook[]
Bronnen[]
Referenties[]
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate
- ↑ https://www.politifact.com/truth-o-meter/article/2016/dec/05/how-pizzagate-went-fake-news-real-problem-dc-busin/
- ↑ https://wikileaks.org/podesta-emails/
- ↑ https://www.politifact.com/truth-o-meter/article/2016/dec/05/how-pizzagate-went-fake-news-real-problem-dc-busin/
- ↑ https://www.godlikeproductions.com/forum1/message3341662/pg1?c1=1&c2=1&disclaimer=Continue
- ↑ http://www.washingtoncitypaper.com/news/article/20842321/the-consequences-of-pizza-gate-are-real-at-comet-ping-pong
- ↑ https://newspunch.com/fbi-clinton-email-pedophile-ring/
- ↑ https://www.politifact.com/truth-o-meter/statements/2016/nov/04/conservative-daily-post/evidence-ridiculously-thin-sensational-claim-huge-/
- ↑ https://www.nytimes.com/interactive/2016/12/10/business/media/pizzagate.html
- ↑ http://www.snopes.com/pizzagate-conspiracy/
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate
- ↑ https://www.nytimes.com/2016/11/21/technology/fact-check-this-pizzeria-is-not-a-child-trafficking-site.html
- ↑ http://www.snopes.com/pizzagate-conspiracy/
- ↑ https://www.nytimes.com/2016/11/21/technology/fact-check-this-pizzeria-is-not-a-child-trafficking-site.html
- ↑ https://medium.com/@arringtond/how-i-became-a-target-of-the-alt-right-66f14eceaffe#.44155m5pk
- ↑ http://money.cnn.com/2016/12/05/media/pizzagate-threatening-calls-washington-dc-businesses/
- ↑ http://time.com/4594323/pizzagate-robertas-new-york-conspiracy-theory/
- ↑ http://www.slate.com/blogs/the_slatest/2016/12/07/pizzagate_accusations_spread_to_austin_new_york.html
- ↑ https://www.urbandictionary.com/define.php?term=illuminati%20confirmed
- ↑ https://www.bbc.com/news/blogs-trending-38156985
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate
- ↑ http://www.politico.com/story/2016/12/michael-flynn-conspiracy-pizzeria-trump-232227
- ↑ http://www.politico.com/story/2016/12/michael-flynn-conspiracy-pizzeria-trump-232227
- ↑ https://www.nytimes.com/2016/12/05/us/politics/-michael-flynn-trump-fake-news-clinton.html
- ↑ https://www.washingtonpost.com/local/pizzagate-from-rumor-to-hashtag-to-gunfire-in-dc/2016/12/06/4c7def50-bbd4-11e6-94ac-3d324840106c_story.html
- ↑ https://www.washingtonpost.com/news/fact-checker/wp/2016/12/06/another-false-pizzagate-tale-the-death-of-a-sex-worker-activist-in-haiti/
- ↑ https://www.washingtonpost.com/local/pizzagate-from-rumor-to-hashtag-to-gunfire-in-dc/2016/12/06/4c7def50-bbd4-11e6-94ac-3d324840106c_story.html
- ↑ https://www.washingtonpost.com/local/public-safety/comet-pizza-gunman-to-appear-at-plea-deal-hearing-friday-morning/2017/03/23/e12c91ba-0986-11e7-b77c-0047d15a24e0_story.html
- ↑ http://mpdc.dc.gov/release/arrest-made-assault-dangerous-weapon-gun-5000-block-connecticut-avenue-northwest
- ↑ https://web.archive.org/web/20161206141536/http://abcnews.go.com/US/wireStory/latest-police-pizzeria-gunman-ar-15-rifle-handgun-43982089
- ↑ https://www.washingtonpost.com/news/local/wp/2016/12/04/d-c-police-respond-to-report-of-a-man-with-a-gun-at-comet-ping-pong-restaurant/
- ↑ https://www.nytimes.com/2016/12/07/us/edgar-welch-comet-pizza-fake-news.html
- ↑ https://gizmodo.com/pizzagaters-arent-giving-this-shit-up-1789692422
- ↑ https://www.washingtonpost.com/local/pizzagate-from-rumor-to-hashtag-to-gunfire-in-dc/2016/12/06/4c7def50-bbd4-11e6-94ac-3d324840106c_story.html
- ↑ https://web.archive.org/web/20170202030151/https://www.justice.gov/usao-dc/pr/louisiana-man-pleads-guilty-federal-charge-threatening-pizza-shop-northwest-washington
- ↑ https://www.npr.org/sections/thetwo-way/2016/12/14/505577985/webpages-linked-to-pizzeria-shooting-go-dark-even-as-prosecution-moves-forward
- ↑ https://www.washingtonpost.com/lifestyle/style/conspiracy-theorist-alex-jones-backs-off-pizzagate-claims/2017/03/24/6f0246fe-10cd-11e7-ab07-07d9f521f6b5_story.html
- ↑ https://web.archive.org/web/20161207073051/http://www.nytimes.com/2016/12/06/us/politics/michael-flynn-son-trump.html
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate
- ↑ https://www.washingtonpost.com/local/public-safety/pizzagate-gunman-sentenced-to-four-years-in-prison-as-prosecutors-urged-judge-to-deter-vigilante-justice/2017/06/22/a10db598-550b-11e7-ba90-f5875b7d1876_story.html
- ↑ https://wikileaks.org/podesta-emails/emailid/8673
- ↑ http://dcist.com/2016/12/what_on_earth_is_pizzagate_why_did.php
- ↑ https://www.reddit.com/r/conspiracy/comments/5barzy/as_john_said_it_doesnt_get_any_better_than_this/
- ↑ https://wikileaks.org/clinton-emails/emailid/14333
- ↑ https://www.reddit.com/r/DNCleaks/comments/5az9ca/with_fingers_crossed_the_old_rabbits_foot_out_of/
- ↑ https://www.bible.com/nl/search/bible?q=moloch&version_id=75
- ↑ Natuurlijk zou het typisch zijn voor een oerconservatieve christene (lees: eender welke aanhanger van Trump) om elke afgod te beschouwen als Satan.
- ↑ https://www.nytimes.com/interactive/2016/12/10/business/media/pizzagate.html
- ↑ https://madworldnews.com/phrases-podesta-emails-hillary/
- ↑ https://www.urbandictionary.com/define.php?term=chicken&defid=1128324
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate#.28Mis.29infographics
- ↑ https://wikileaks.org/podesta-emails/emailid/32795
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate#.28Mis.29infographics
- ↑ https://wikileaks.org/wiki/FBI_pedophile_symbols
- ↑ https://dcist.com/story/16/12/05/what-on-earth-is-pizzagate-why-did/
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate
- ↑ https://www.reddit.com/r/conspiracy/comments/5f4fnz/james_alefantis_name_is_damn_close_to_jaime/
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate
- ↑ http://www.cbc.ca/news/world/pizzagate-conspiracy-theories-michael-flynn-junior-1.3883406
- ↑ https://observer.com/2016/12/pizzagate-recalls-the-debunked-child-sex-rings-of-the-80s-and-90s/
- ↑ https://www.snopes.com/fact-check/pizzagate-conspiracy/
- ↑ http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.565.4335&rep=rep1&type=pdf
- ↑ https://www.nsopw.gov/(X(1)S(cvavkerxzhnd1kzahtnwts20))/en-US/Education/FactsStatistics?AspxAutoDetectCookieSupport=1
- ↑ https://www.nctsn.org/resources/child-sexual-abuse-fact-sheet-parents-teachers-and-other-caregivers
- ↑ http://www.snopes.com/pizzagate-conspiracy/
- ↑ https://www.nytimes.com/interactive/2016/12/10/business/media/pizzagate.html
- ↑ https://www.nytimes.com/interactive/2016/12/10/business/media/pizzagate.html
- ↑ http://www.snopes.com/pizzagate-conspiracy/
- ↑ https://www.snopes.com/fact-check/pizzagate-conspiracy/
- ↑ https://www.nytimes.com/interactive/2016/12/10/business/media/pizzagate.html
- ↑ http://www.snopes.com/pizzagate-conspiracy/
- ↑ https://www.nytimes.com/interactive/2016/12/10/business/media/pizzagate.html
- ↑ https://www.washingtonpost.com/news/the-intersect/wp/2016/11/23/fearing-yet-another-witch-hunt-reddit-bans-pizzagate/
- ↑ http://www.latimes.com/nation/la-na-fake-news-guide-2016-story.html
- ↑ http://www.miamiherald.com/news/nation-world/national/article119065843.html
- ↑ https://money.cnn.com/2016/12/05/media/fake-news-real-violence-pizzagate/index.html
- ↑ http://www.miamiherald.com/news/nation-world/national/article119065843.html
- ↑ https://dailystormer.name/massive-cover-up-of-pizzagate-child-sex-ring-allegations/
- ↑ https://web.archive.org/web/20170302210703/http://smoloko.com/?p=15548
- ↑ https://newspunch.com/pizzagate-bbc-cover-up-pedophile-scandal/
- ↑ https://rationalwiki.org/wiki/Pizzagate#.22Reputable.22_sources
- ↑ https://www.politico.com/story/2016/10/hillary-clinton-wall-street-speeches-podesta-emails-229689
- ↑ https://www.washingtonpost.com/news/monkey-cage/wp/2016/11/01/why-its-entirely-predictable-that-hillary-clintons-emails-are-back-in-the-news/